Chân vòng kiềng là gì? Nguyên nhân và cách nhận biết chân vòng kiềng ở trẻ em

Trong quá trình phát triển của trẻ, nhiều bậc phụ huynh thường lo lắng khi quan sát dáng đi hoặc tư thế đứng của con có phần khác lạ so với bạn bè đồng trang lứa. Một trong những hiện tượng dễ nhận thấy là chân vòng kiềng. Tình trạng hai chân cong ra ngoài, tạo thành khoảng trống lớn giữa hai đầu gối khi đứng thẳng khép mắt cá chân lại. Vậy chân vòng kiềng là gì, nguyên nhân từ đâu, và liệu trẻ có tự hết khi lớn lên hay cần can thiệp?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp góc nhìn toàn diện và khoa học. Giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về chân vòng kiềng ở trẻ em.

Xem thêm: Tập Pilates có giúp trẻ tăng chiều cao không?

1. Chân vòng kiềng là gì?

Chân vòng kiềng là tình trạng hai cẳng chân bị cong ra ngoài. Khiến khi trẻ đứng thẳng, hai mắt cá chân có thể chạm nhau nhưng đầu gối lại không khép lại được. Khoảng cách này có thể nhỏ hoặc lớn tùy mức độ.

Ở trẻ nhỏ, tình trạng này khá phổ biến. Đặc biệt trong giai đoạn từ 1–2 tuổi, khi trẻ bắt đầu tập đi. Trong đa số trường hợp, chân vòng kiềng chỉ là hiện tượng sinh lý tạm thời và có thể tự điều chỉnh theo quá trình phát triển. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, ngày càng rõ rệt, hoặc có dấu hiệu bất thường. Đây có thể là biểu hiện của bệnh lý cần được quan tâm và can thiệp sớm.

Xem thêm: Lợi ích của Pilates đối với chứng trầm cảm lo âu và căng thẳng

2. Nguyên nhân gây chân vòng kiềng ở trẻ

Nguyên nhân hình thành chân vòng kiềng có thể chia thành hai nhóm chính:

2.1. Nguyên nhân sinh lý 

• Đặc điểm phát triển tự nhiên: Trong giai đoạn bào thai, chân trẻ thường ở tư thế gập cong trong bụng mẹ. Do đó, khi mới sinh và những năm đầu đời, việc hai chân cong nhẹ là điều bình thường.
• Tập đi sớm: Trẻ tập đi quá sớm khi hệ cơ – xương chưa đủ cứng cáp có thể khiến lực tỳ lên chân không đồng đều, tạo cảm giác cong chân tạm thời.
• Di truyền nhẹ: Một số trẻ có xu hướng cong chân nhẹ do ảnh hưởng di truyền từ bố mẹ, nhưng thường không gây ảnh hưởng lớn đến chức năng vận động.

2.2. Nguyên nhân bệnh lý

• Thiếu vitamin D – còi xương: Khi cơ thể trẻ không được cung cấp đủ vitamin D và canxi, xương trở nên mềm, dễ cong vẹo dưới sức nặng của cơ thể.
• Bệnh Blount (Blount’s disease): Đây là tình trạng rối loạn phát triển xương chày, làm cho phần xương ở đầu gối phát triển bất thường, dẫn đến chân cong ngày càng rõ.
• Rối loạn tăng trưởng xương: Một số bệnh lý liên quan đến hệ xương khớp, chẳng hạn loạn sản xương, cũng có thể gây cong chân.
• Thừa cân, béo phì: Trọng lượng cơ thể quá lớn đè nén lên khớp gối và xương chày, khiến chân cong nặng thêm.

3. Dấu hiệu nhận biết chân vòng kiềng ở trẻ

Phụ huynh có thể quan sát và nhận biết tình trạng chân vòng kiềng qua một số dấu hiệu:

• Khi trẻ đứng thẳng, hai mắt cá chân chạm nhau nhưng hai đầu gối cách xa nhau (tạo thành hình vòng cung).
• Khi đi, dáng đi lạch bạch, không vững, dễ bị vấp ngã.
• Khoảng cách giữa hai gối càng lớn khi trẻ lớn dần lên, thay vì giảm đi.
• Một số trẻ kèm theo triệu chứng đau mỏi ở gối, hông hoặc cẳng chân khi vận động.

Cách kiểm tra đơn giản tại nhà: Cho trẻ đứng thẳng, khép hai bàn chân và mắt cá trong lại. Nếu khoảng cách giữa hai đầu gối > 5cm và không có xu hướng cải thiện theo tuổi, bố mẹ nên đưa trẻ đi khám.

4. Chân vòng kiềng ở trẻ có tự hết không?

• Trẻ dưới 2 tuổi: Phần lớn các trường hợp chân vòng kiềng là sinh lý bình thường. Khi hệ cơ – xương phát triển, tình trạng cong chân sẽ dần cải thiện từ 2–3 tuổi.
• Trẻ trên 3 tuổi: Nếu tình trạng cong chân vẫn còn rõ rệt, không giảm mà còn nặng thêm, đây có thể là dấu hiệu bệnh lý. Cần khám chuyên khoa xương khớp hoặc chỉnh hình để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị.

5. Ảnh hưởng của chân vòng kiềng nếu không điều trị sớm

Nếu không được can thiệp đúng cách, chân vòng kiềng có thể gây ra nhiều hệ lụy lâu dài:

• Thẩm mỹ: Dáng đứng, dáng đi cong khiến trẻ mất tự tin.
• Chức năng vận động: Trẻ dễ mệt mỏi, khó tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao.
• Tổn thương khớp: Lực dồn không đều lên khớp gối và mắt cá có thể gây thoái hóa khớp sớm khi trưởng thành.
• Ảnh hưởng cột sống và hông: Lệch trục cơ thể lâu dài có thể dẫn đến cong vẹo cột sống hoặc đau hông.

6. Cách phòng ngừa và hỗ trợ điều chỉnh chân vòng kiềng ở trẻ

6.1. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Bổ sung canxi, vitamin D, photpho qua thực phẩm (sữa, phô mai, cá hồi, trứng).
• Cho trẻ tắm nắng sáng sớm để tổng hợp vitamin D tự nhiên.
• Duy trì cân nặng hợp lý, tránh béo phì gây áp lực lên xương.

6.2. Rèn luyện vận động đúng cách

• Khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe.
• Tránh cho trẻ tập đi quá sớm khi cơ xương chưa đủ cứng cáp.
• Áp dụng các bài tập chỉnh hình hoặc Pilates trẻ em để tăng cường sự linh hoạt, hỗ trợ định hình tư thế và giảm áp lực lên khớp gối.

6.3. Thăm khám định kỳ

• Đưa trẻ đi khám nếu thấy khoảng cách giữa hai gối lớn dần khi bé trên 3 tuổi.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ chỉnh hình nếu nghi ngờ bệnh Blount hoặc còi xương.
• Trong trường hợp cần thiết, trẻ có thể được chỉ định mang nẹp chỉnh hình hoặc can thiệp y khoa.

7. Kết luận

Chân vòng kiềng ở trẻ không phải lúc nào cũng là bệnh lý nghiêm trọng. Với hầu hết trẻ nhỏ, đây chỉ là giai đoạn phát triển tự nhiên và sẽ dần cải thiện khi trẻ lớn. Tuy nhiên, phụ huynh cần quan sát kỹ và chủ động can thiệp nếu tình trạng kéo dài bất thường.

Việc kết hợp chế độ dinh dưỡng đầy đủ, duy trì vận động khoa học, cùng sự hỗ trợ từ các phương pháp như Pilates trẻ em hay bài tập chỉnh hình sẽ giúp trẻ có đôi chân khỏe mạnh, thẳng và cân đối trong tương lai.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Website: https://fourt.vn/

Facebook: https://www.facebook.com/FourTpilatesacademy

Instagram: https://www.instagram.com/fourt_pilates/

Hotline: 0944.731.555